GRAF ONTWORPEN DOOR VICTOR HORTA IS NU BESCHERMD
GRAFTEKEN VAN DE FAMILIE HUYBRECHTS-COPPEJANS
 |
| ©An Hernalsteen |
Op 2 februari 2020 ondertekende minister Matthias Diependaele het beschermingsbesluit van 3 graftekens ontworpen door de in Gent geboren bouwmeester Victor Horta.
Het Art-Nouveau graf van de familie Huybrechts-Coppejans op de begraafplaats van St-Amandsberg is er één van.
Antoine-Jean Huybreghts geboren in 1831 huwt als 30 jarige met Virginie Coppejans (°1826) Het echtpaar krijgt verschillende kinderen. In 1893 overlijdt Virginie. Antoine contacteert de Art-Nouveau bouwmeester Horta om het grafteken te ontwerpen. In 1899 vervoegt Antoine zijn echtgenote en als Prudentia Coppejans(°1834), de zus van Virginie, in 1904 overlijdt, krijgt ook zij een plaatsje in de familiekelder.
BOUWMEESTER VICTOR HORTA
wordt op 6 januari 1861 in Gent geboren uit het tweede huwelijk van schoenmaker Petrus Horta en Henrica Coppieters.
Hij wordt ingeschreven als leerling in het Koninklijk Atheneum in de Ottogracht . Bijna gelijktijdig volgt hij de lessen bouwkundig tekenen (interieur) aan de Gentse Academie. Om zich te vervolmaken trekt hij naar Parijs, op dat moment het Mekka van de kunst.
Na de dood van zijn vader in 1880 keert hij naar België terug. Hij vestigt zich definitief in Brussel, volgt er de lessen bouwkunde aan de Academie Voor Schone Kunsten en als begaafd student studeert hij in 1884 af na het behalen van de gouden medaille als primus. Als bekroning van zijn studies sleept hij ook nog eens de prestigieuze Godecharleprijs in de wacht wat hem een stage bij Alphonse Balat, de hofarchitect van Leopold II oplevert.
In 1885 start hij zijn eigen praktijk op. Zijn eerste realisaties, nog in een traditionele stijl, bouwt hij in zijn geboortestad, in Twaalfkameren, een straat nabij de Coupure.
De grootmeester van de Art-Nouveau overlijdt op 8 september 1947. Hij wordt bijgezet op de begraafplaats van Elsene in een eenvoudig, weinig opvallend graf.
© 2020-2021 An Hernalsteen alle rechten voorbehouden
Het Art-Nouveau graf van de familie Huybrechts-Coppejans op de begraafplaats van St-Amandsberg is er één van.
Antoine-Jean Huybreghts geboren in 1831 huwt als 30 jarige met Virginie Coppejans (°1826) Het echtpaar krijgt verschillende kinderen. In 1893 overlijdt Virginie. Antoine contacteert de Art-Nouveau bouwmeester Horta om het grafteken te ontwerpen. In 1899 vervoegt Antoine zijn echtgenote en als Prudentia Coppejans(°1834), de zus van Virginie, in 1904 overlijdt, krijgt ook zij een plaatsje in de familiekelder.
In Sint-Gillis, in het Horta-museum, wordt het archief van Victor Horta bewaard, daar is verdere informatie in verband met het graf terug te vinden. (volgend citaat komt uit het beschermingsdossier)
"Op 19 maart 1895 wordt voor de eerste keer 'Tombeau Huybrechts' met de afmetingen 1.13x2.50 vermeld. In de Mementos van 1895 schrijft Victor Horta op 30 juni 1895 'monument Huybrechts de Gand'. Is dat de dagtekening van het afgewerkte ontwerp? Hij reist nogmaals naar Gent op 1 juli 1895. Mogelijk bezorgde hij toen het ontwerp van het grafteken aan Antoon Huybrechts, want op 2 juli 1895 schrijft Victor in z’n agenda 'Recu commande Tombeau Huybrechts'. Het grafteken wordt vervolgens op 3 juli 1895 besteld bij Marin in Henegouwen. Op 11 december 1895 reist Victor Horta een laatste keer naar Gent met de vermelding 'Voyage à Gand pour Tombeau H[?]' en gevolgd door 'Reçu
de Mr Huybrechts 130 fr pour honoraria'."Beschermd graf nummer 2, de andere helft van de tweeling
RONSE: GRAFTEKEN CARPENTIER - HUYBREGHTS
© an hernalsteen
Maria-Ludovica Huybreghts (°Gent 1866), de oudste dochter van het echtpaar Huybreghts-Coppejans huwt begin september 1888 met de textiel- en garenproducent Valère Carpentier uit Ronse (°1859) Na de wittebroodsweken gaat het kersverse koppel in Ronse wonen. In het voorjaar van 1898 vestigen ze zich aan het deftige Square Marie-Louise in Brussel maar ze laten Ronse niet los. Victor Horta bouwt voor hen in de thuisbasis, in de periode 1899-1903 een buitenhuis 'Villa de Platanen'
Wanneer Marie-Louise begint te sukkelen met haar gezondheid keert het echtpaar in 1914 definitief terug naar Ronse. Daar overlijdt zij op 23 januari 1920. Valère volgt zijn echtgenote op 20 augustus 1925 in het graf.
In tegenstelling tot het grafteken op het kerkhof van Sint-Amandsberg vertoont dit exemplaar te Ronse wel een signatuur. Op de sokkel werd de naam Cuvelier gebeiteld. Steenhouwer Emile Cuvelier leidde een bedrijf waar blauwe hardsteen, marmer enz. bewerkt werd, er werden ook graftekens gerealiseerd. Later werd het atelier verdergezet door zijn zoon, bouwmeester Henri Cuvelier.
Volgens verschillende bronnen is er in het archief Horta geen enkele verwijzing naar dit graf. Vraag is of Victor Horta wel gediend en gelukkig was met dit na-aapgedrag/plagiaat van zijn ontwerp?
Prudentia-Stephania Huybrechts (°Gent 1867), de jongste dochter van het Gentse echtpaar huwt in 1892 Victor de Rudder (°Gent 1867) In 1908 verhuizen ze naar Etterbeek. Victor komt op een rare manier aan zijn einde. Hij sterft in 1925 in de trein naar Namen. Prudence-Stefanie overlijdt in Etterbeek in 1930. Voorlopig is hun laatste rustplaats nog zoek maar heb zo het gevoel dat dit een 'wordt vervolgd verhaal' zal worden.
 |
| foto Pinterest.com |
wordt op 6 januari 1861 in Gent geboren uit het tweede huwelijk van schoenmaker Petrus Horta en Henrica Coppieters.
Hij wordt ingeschreven als leerling in het Koninklijk Atheneum in de Ottogracht . Bijna gelijktijdig volgt hij de lessen bouwkundig tekenen (interieur) aan de Gentse Academie. Om zich te vervolmaken trekt hij naar Parijs, op dat moment het Mekka van de kunst.
Na de dood van zijn vader in 1880 keert hij naar België terug. Hij vestigt zich definitief in Brussel, volgt er de lessen bouwkunde aan de Academie Voor Schone Kunsten en als begaafd student studeert hij in 1884 af na het behalen van de gouden medaille als primus. Als bekroning van zijn studies sleept hij ook nog eens de prestigieuze Godecharleprijs in de wacht wat hem een stage bij Alphonse Balat, de hofarchitect van Leopold II oplevert.
In 1885 start hij zijn eigen praktijk op. Zijn eerste realisaties, nog in een traditionele stijl, bouwt hij in zijn geboortestad, in Twaalfkameren, een straat nabij de Coupure.
 |
| © An Hernalsteen |
 |
| © An Hernalsteen |
De geraadpleegde bronnen allerlei vragen zich af waarom de jonge Victor Horta in 1893 de opdracht voor het grafteken Huybrechts-Coppejans toegewezen kreeg. Zo iets doet mijn P.D. bloed borrelen, ik duik de archieven in, wroet in familierelaties en -stambomen, dweil kerkhoven en begraafplaatsen af en na wekenlang speurwerk en uitpluizen, driewerf hoera, de oplossing was zo eenvoudig.
De opdrachtgeefster voor de huizen in Twaalfkameren Sidonie Geenens huwt in 1890 Adolphe de Rudder. Twee jaar later huwt zijn broer Victor de Rudder met Prudentia Stephania Huybrechts, dochter van, juist ja. Als haar moeder Virginie een jaar later sterft, is een ontwerper voor het graf vlug gevonden.
Maar er is nog een tweede link. In 1888 huwde dochter Marie-Louise Huybreghts met Valère Carpentier, het echtpaar vestigde zich in Ronse. Er liggen leden van de familie Geenens begraven op de oude begraafplaats van Ronse maar ook de naam Horta treffen we er aan. Ernest Horta, zoon van een halfbroer van Victor Horta huwde in 1881 een meisje uit Ronse.
Maar er is nog een tweede link. In 1888 huwde dochter Marie-Louise Huybreghts met Valère Carpentier, het echtpaar vestigde zich in Ronse. Er liggen leden van de familie Geenens begraven op de oude begraafplaats van Ronse maar ook de naam Horta treffen we er aan. Ernest Horta, zoon van een halfbroer van Victor Horta huwde in 1881 een meisje uit Ronse.
 |
| foto Joeri Mertens |
DE ZOEKTOCHT NAAR PRUDENCE, DE VERLOREN DOCHTER
Prudentia Stephania Huybrechts, het jongste kind van Antoine en Virginie, wordt in Gent geboren op 25 oktober 1867. Op 13 februari 1892 huwt ze in Gent met de uit De Pinte afkomstige Victor de Rudder. In juni 1908 verhuist het gezin naar Etterbeek. Victor komt op 19 november 1925 op een rare manier aan zijn einde, hij overlijdt onverwachts op de trein naar Namen. Prudence volgt haar man in het graf op 16 december 1930 in Etterbeek. Dit zijn de saaie maar interessante gegevens die men van Geneanet kan plukken. Maar ik maak graag mijn cirkels rond. Soms lukt dat langs geen kanten. Andere keren steekt het fenomeen 'gelukkige toevalstreffer' een handje toe.
Ik begin mijn zoektocht naar Prudence en Victor in Etterbeek, zonder al te veel resultaat. Ik modder maar wat aan, daar in het Brusselse. Maar mijn pappenheimers kennende, weet ik dat familie, levend of dood, trekt als een magneet. Ik fiets naar de begraafplaats van De Pinte, op zoek naar de familiekelder van de vooraanstaande clan de Rudder. Niets.
In tijden van Corona wandelen we nogal wat af. Op een zonnige dag richten we onze wandelschoenen naar de meersen op de linkeroever van de Schelde en nemen Zevergem als uitvalsbasis. De wandeling start aan de kerk, traditiegetrouw flaneer ik eerst over het kerkhof. En kijk daar, in een oksel van het kerkkoor eisen verschillende grafplaten de aandacht op. Ik heb ze.
Ook de naam van Sidonie Marie Geenens, de dame die Victor Horta de huizen in Twaalkameren liet bouwen, staat op één van de grafplaten vermeld. Zij overleed in Gent op 23 april 1896 waarschijnlijk aan complicaties na een bevalling. Haar zoontje Paul komt op 22 maart 1896 ter wereld en sterft nog in hetzelfde jaar op 4 oktober in Nieuwpoort. De cirkel is rond.
En waarom in Zevergem en niet in De Pinte? Het kasteel van Hemelrijk, residentie van de familie de Rudder, ligt op de grens tussen de twee gemeenten, zo simpel kan het leven zijn.
Bronnen
Klaus Jürgen Sembach: Jugendstil
Agentschap Onroerend Erfgoed: beschermingsdossier: het graf en grafteken Huybrechts-Coppejans in Gent (St-Amandsberg)
Inventaris oud kerkhof Ronse
Webstek Horta-museum
Geneanet en Family Search
Agentschap Onroerend Erfgoed: beschermingsdossier: het graf en grafteken Huybrechts-Coppejans in Gent (St-Amandsberg)
Inventaris oud kerkhof Ronse
Webstek Horta-museum
Geneanet en Family Search
Publicatie 'Villa Carpentier in Ronse'
© 2020-2021 An Hernalsteen alle rechten voorbehouden
oorspronkelijke tekst gepubliceerd op 8 juli 2020, bewerkt op 24 september 2020, aanvullingen ivm Prudence Huybrechts op 10 maart 2021
Reacties
Een reactie posten